Wat maakt geld geld? Dat is een diep filosofische vraag. Of misschien wel een heel praktische vraag. Met als één van de antwoorden: Papier!
We leven natuurlijk in een digitale tijd, we schieten Tikkies van de ene app naar de andere PC, trekken een NFC-kaart en zetten dit jaar de goede oude Nederlandse acceptgiro bij in het digitaal geldmuseum. Maar laten we ons verleden niet vergeten.
Laten we vooral niet vergeten waar het allemaal begint. Met papier, liefde voor het vak en scheppende kracht. Leest u mee? En dan, als u net zo enthousiast bent, helpt u mee?
Papier scheppen: een bijzonder ambacht…
Via Daan Simons kwam ik een paar jaar geleden op het spoor van Leo Hoegen, één van de laatste ambachtelijke papiermakers in Nederland. Ik vond hem bereid om de restjes zaagsel van de Iep van Beursplein 5 om te zetten in papier. We brachten drie heel grote zakken met pulp naar Utrecht en daar, bij stukjes en beetjes, ontstond een prachtige serie geschept papier. Leo tipte me over pregen. Dat is een druktechniek waarmee je logo’s in papier kunt drukken.
Zo zie je hieronder op de tafel, gemaakt van de Iep van Beursplein 5 een stukje door Leo geschept papier, met daarin het logo van Iep van Amsterdam (ontwerp: Tino Nooten) gepreegd. Dat is toch één brok prachtig ambacht?
Papier scheppen: immaterieel erfgoed sinds 2013
Al sinds 2013 is papier scheppen één van de eerste ambachten op de Inventaris van Immaterieel Erfgoed. Leo Hoegen voert dit uit op geheel eigen wijze: op een duurzame manier (hergebruik, lokale grondstoffen), innovatief (nieuwe manieren, samenwerken met kunstenaars), en sociaal (workshops voor jong en oud, op scholen, bij bedrijven en ook voor Financieel Erfgoed).
Maar ook voor Leo gaan de jaren tellen en hij vertelde me alweer een tijdje geleden dat hij van plan was om zijn ambachtelijk meesterschap in de vorm van een boek, in combinatie met videolessen op Youtube, door te geven.
In: De scheppende kracht van papier, wordt de lezer aan de hand van bijzondere projecten ingewijd in het ambacht en meegenomen langs papier van gruis van de Domtoren, papiermaken in Oezbekistan en papierbedrijven in El Salvador.
En voor de duidelijkheid: dit gaat natuurlijk om veel meer dan een prachtig (limited edition) boek in de kast neerzetten of als bedrijf sponsoren. Wie inschrijft op dit boek en bijdraagt aan dit project houdt een ambacht intact, en maakt het mogelijk dat dit via youtube gratis toegankelijk wordt voor iedereen.
De scheppende kracht van papier: informatie en voorinschrijving
Nu dit heel bijzondere boekproject zijn afronding nadert is het moment gekomen om een breder publiek om steun te vragen bij het in ere houden van dit mooie ambacht. Naar ik begrijp zijn de huidige plannen om een limited edition van dit boek uit te geven waarvan sommige pagina’s mogelijk ook op door Leo geschept papier. In het boek verwijzen QR-code’s naar instructiefilmpjes die laten zien hoe het papier scheppen in zijn werk gaat.
Het boek is in bewerking bij kunsthistoricus Elise Meier, die zich heeft gespecialiseerd in immaterieel erfgoed en ook eerder al schreef over cultuurhistorische achtergronden en innovatieve mogelijkheden van ambachten in onder andere: Gouden Handen, Valkerij, Kunst en ambacht, Op zoek naar het nieuwe ambacht.
Uitgever en grafisch vormgever zal Ronald Boiten zijn, onder andere bekend van boekprojecten als De Ijzeren Eeuw, de Kaarten van Amsterdam, Slavernij etc,
Doe mee en steun het ambacht papier scheppen met uw voorinschrijving
Het spreekt voor zich dat Financieel Erfgoed enorm enthousiast is en dit boek/project een zeer warm hart toedraagt. De precieze aantallen/oplage van de uit te brengen editie worden nu nog bepaald, mede aan de hand van de voorinschrijvingen die binnenkomen. Wij hebben ons in elk geval al voor-ingeschreven en gecommitteerd.
Bent u nu net zo enthousiast en betrokken als wij? Bent u bijvoorbeeld een grote bank, verzekeraar of ander bedrijf wiens geschiedenis en bedrijfsvoering lange tijd alleen maar mogelijk was dankzij papier. Dankzij papiergeld. Dankzij aandelen. Dankzij verzekeringspolissen. Dankzij…..?
Wat zou het mooi zijn als we allemaal, bedrijven en individuele erfgoedliefhebbers, ons steentje gaan bijdragen aan dit project. Doet u mee?
Een eerste stap kunt u zetten door u hier als bedrijf of sponsor in te schrijven voor het boek/youtube project. Maar er zijn vast meer mogelijkheden voor bedrijfs- of organisatiesponsoren. Stuur een e-mail aan Emzovoort Erfgoed (erfgoed(ad)emzovoort.nl) om daarover te overleggen.
Financieel Erfgoed 